Çevre, Şehircilik, İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 2026 Merkezi Yönetim bütçe ve 2024 Kesin Hesap Kanun Teklifi görüşmelerine katıldı ve Bakanlığı’na ve ilgili kurumlara ilişkin sunum yaptı.
Kurum, 10 Ağustos’ta Balıkesir Sındırgı’da yaşandığını hatırlatarak, "Sadece son 5 yılımıza bile mercek tuttuğumuzda; Elazığ’da, Malatya’da, İzmir’de büyük depremler yaşadığımızı görüyoruz. Dün nasıl, o zor günlerde devlet ve millet el ele verip, evsiz kalan kardeşlerimize, yalnızca bir yılda tam 45 bin yeni yuvayı teslim ettiysek; bugün de Sındırgı’da 744, Bigadiç’te 24 yuvamızın inşasına aynı hızla başladık. 1 ay bile geçmeden temellerimizi attık; 1 yıl içerisinde de anahtarlarını teslim edeceğiz. Evet, 6 Şubat 2023’te Asrın Felaketiyle sarsıldık. 11 ilimizde binlerce kardeşimizi kaybettik. Depremin ilk dakikasından itibaren, afetzede kardeşlerimizin yanından bir an bile ayrılmadık. Afetin 15. gününde ilk temelleri attık, 45. günde ilk anahtarları teslim ettik. Bu hızımız hiç durmadı ve işte 2 hafta önce de Adıyaman’ımızda, 350 bininci konutumuzun anahtarlarını kardeşlerimize sunduk. Allah’ın izniyle; hak sahiplerine verdiğimiz söz olan 453 bin konuttan çok daha fazlasını yılsonuna kadar teslim edeceğiz. Bugün geldiğimiz nokta, açık ve net söylüyorum ki; tam bir devlet-millet başarı hikâyesidir. Türkiye Cumhuriyeti; 200 bin işçi, mimar ve mühendis ordusuyla; afetzede vatandaşlarımız yuvalarına 1 saat daha erken kavuşsun diye; saatte 23, günde 550 konut teslim eden bir ülkedir" ifadelerini kullandı.
Kurum, 2023 6 Şubat’ta yaşanan depremden sonra 11 ilde yapılan çalışmalar hakkında bilgi vererek, "Tarihimizin, kültürümüzün kalbi Hatay’ımızda; 98 bin konutumuzu başarıyla teslim ettik. Yılsonuna kadar bu sayıyı yeni yuvalarımızla birlikte 153 bin sayısına ulaştıracağız. Hatay’ımız için hummalı bir şekilde çalışıyor; Atatürk Caddesi’nden başlayarak, Tarihi Meclis Binası, Habibi Neccar Camisi, Uzun Çarşı ve Antakya’nın tüm tarihi bölgelerini yeniden ihya ediyoruz. İstiklalimizin şehri Kahramanmaraş’ımızda 52 bin konut, köy evi ve iş yerini teslim ettik; yıl sonuna kadar bu sayıyı 74 bine ulaştıracağız. Maraş’ın ticaretini yeniden canlandırmak için de; Tarihi Kapalı Çarşı ve Demirciler Çarşısı’nın restorasyonunda artık son aşamaya geldik. Battal Gazi’nin emaneti Malatya’mızda da 79 bin bağımsız bölümün 68 binini vatandaşlarımıza teslim ettik. Söğütlü Camii, Tarihi Bakırcılar Çarşısı ve kent meydanı projelerimizle Malatya’mıza; kafeleri, restoranları ve dükkânlarıyla yepyeni bir ticaret ve buluşma noktası kazandırıyoruz. Çarşımızın hemen yanında bulunan ve iki ay gibi kısa bir sürede tamamladığımız yeni valilik binası ve kent meydanıyla birlikte şehrimizin siluetini güzelleştiriyor, kent kimliğini güçlendiriyoruz. Yiğitlerin şehri Adıyaman’ımızda 38 bin bağımsız bölümü teslim ettik, bu sayıyı da 43 bine tamamlayacağız. Şehrin tam kalbi olan bir alana; yeni ticarethaneleri, cami ve sosyal mekânlarıyla Adıyaman’ın ruhunu en güzel şekilde yansıtan bir meydan inşa ederek; esnafımızın, vatandaşımızın mutluluğuna şahit olduk. Yine, Büyük lider Şahin Bey’in Gaziantep’ine; söz verdiğimiz 29 bin 500 konutun 29 binini yapmanın şerefine eriştik. Diğer illerimize baktığımızda; Şanlıurfa’mızdaki 14 bin konutun 12 binini; Diyarbakır’ımızda 17 bin konutun 16 binini; Adana’mızda 12 bin konutun 11 binini teslim ettik. Yine, Osmaniye’mizde 12 bin konutun 9 bin 200’ünü, Elazığı’mızda 13 bin konutun 12 bin 300’ünü; Kilis’imizde 2 bin 861 konutun 2 bin 261’ini teslim ettik. Az evvel birkaç örneğini verdiğim meydan projelerimizi; yeni işyerleri ve çevre düzenlemeleriyle; hem kültürel hem de ekonomik anlamda en verimli hale getirdik. Şu ana kadar tam 12 bin işyerimizi esnafımıza teslim ettik, 31 binini de yılsonuna kadar teslim ederek; 43 bin yeni dükkânla; şehirlerimizi kalkındırıyor; yüzbinlerce kardeşimize istihdam imkânı sunuyoruz. Deprem bölgesinde bir başka şehircilik rekorunu; altyapı yatırımlarımızla kırdık. Dile kolay, çevre uzunluğu 11 bin kilometreyi aşan altyapı çalışmalarımızla; Türkiye'nin çevre uzunluğuna denk bir altyapı projesini de milletimize armağan ettik. Depremden etkilenen köylerimizde de yöresel mimariye sadık kalarak; toprağımıza, Anadolu kültürümüze sahip çıkan, gelecek nesillere yaşanabilir bir köy hayatı sunan bir bakış açısıyla hareket ettik" şeklinde konuştu.
Kentsel Dönüşüm konusunda Kurum, "Tam 2 milyon 252 bin ev ve işyerimizi yenileyerek; yaklaşık 10 milyon insanımızı sağlıklı yuvalara taşıdık, güvenli bir geleceğe kavuşturduk. Şu anda 81 ilimizde, 258 bin ev ve dükkânımızın yenileme çalışmalarını süratle tamamlıyoruz. Yüksek deprem riski nedeniyle; Türkiye’de yaptığımız her 2 dönüşüm projesinin 1’ini, yani yarısını İstanbul’da yapıyoruz. İstanbul’da bugüne kadar 924 bin ev ve iş yerimizi dönüştürme başarısını gösterdik; 175 bin bağımsız bölümün yapımına da devam ediyoruz. Yarısı Bizden kampanyamızla dönüşüme aldığımız 78 bin ev ve işyerimiz hızla yapılıyor. İnşallah 2026 yılında da; İstanbul’u depreme hazırlamaya devam edecek ve hiçbir farklı gündemin İstanbul’un güvenli geleceğinin önüne geçmesine müsaade etmeyeceğiz" diye konuştu.
Kurum, sosyal konutları hem deprem dönüşümünün bir parçası; hem gerçek sosyal devletin en somut ispatı olarak gördüklerini belirterek, "Her zaman olduğu gibi, belirlediğimiz hedefi sözde bırakmıyor, "Dar gelirli tek bir vatandaşımız evsiz kalmayacak!" cümlesindeki o siyasi cesareti somut eserlerimize yansıtıyoruz. Yaşadığımız afetlerde dimdik ayakta duran; tek bir çatlak dahi almayarak şehircilik tarihine geçen; on yıllardır kendisine yapılan eleştirilere cevap vermeyen, bunun yerine hiç durmadan yuva kuran ve o eleştirenleri utandıran TOKİ’mizle; 24 yıla yaklaşan hikayemizin sonucunda; bu millete tam bir milyon 750 bin konut sunmanın gururunu yaşıyoruz. 5 milyondan fazla dar gelirli kardeşimizi yeni yuvasına kavuşturmanın şerefini, bir madalya gibi göğsümüzde taşıyoruz. Bugün 81 ilimizde bin 615 şantiyede, 410 bin yuvamızın, park, bahçe, cami, okul ve sosyal donatımızın inşasını kararlılıkla sürdürüyoruz. Fakat biz, milleti için yaptığı her şeyi az bulan bir kadroyuz, bu sayılarla yetinmiyor, daha fazlasına koşuyoruz. Hatırlayacaksınız, geçtiğimiz yıl yine buradan milletimize; "Türkiye’nin en büyük sosyal konut kampanyasını, 2025 yılı sonu itibariyle başlatacağımızın" sözünü vermiştik" ifadelerini kullandı.
"Ev Sahibi Türkiye" konut projesini tanıttıklarını belirten Kurum, "İlimizde yapacağımız 500 bin sosyal konutun 100 binini, İstanbul’umuzda inşa edeceğiz. Bu projemizden faydalanacak dar gelirli kardeşlerimiz, 6 bin 750 liradan başlayan taksitlerle, yüzde 10 peşinat, 240 ay vadeyle evlerini alabilecekler. Yine bu projeyle ilk kez uygulamaya başlayacağımız kiralık konut sistemimizle; İstanbul’da yapacağımız 100 bin konuta ilave olarak, 15 bin kiralık konut daha yapacağız. Bu projemizle; vatandaşımıza yeni bir yuva sunduğumuz gibi, yepyeni yaşam alanları, istihdam kapıları, ekonomik fayda da sunuyoruz. 500 mahalle konağımızı, 500 anaokulumuzu, aile sağlığı merkezimizi, gündüz bakım evi, el sanatları üretim merkezi, taziye evi, misafirhane ve spor salonunu da milletimize armağan ediyoruz. Başvuruların başladığı 10 Kasım’dan bugüne, iftiharla söylüyorum ki; 5 milyon 314 bin kardeşimiz müracaat etmiştir. Yüzyılın Konut Projesi; bu katılım sayısıyla, Cumhuriyet tarihi boyunca kamu eliyle başlatılan projeler arasında, en yüksek başvuruya mazhar olan proje olarak şehircilik tarihindeki yerini almıştır. Çünkü milletimiz; devletinin, hükümetinin ve liderinin sözüne sonuna kadar güvenmekte ve yanında durmaktadır. İnşallah, ilk kuramızı 29 Aralık’ta çekeceğiz. Hemen temelleri atacak ve 500 bin yuvamızın ilk anahtarlarını Mart 2027’de sahiplerine sunacağız. Şimdi sizlere, bu konut hamlesinin, nasıl bir ekonomik gücü harekete geçireceğini de ifade edeyim. Projemiz; 1,5 trilyon liralık bir ekonomik büyüklüğüyle; 300 ayrı sektörde görülmemiş bir ticari hareketliliği ortaya çıkaracak; milli ekonomimize katkı verecek, yüzbinlerce kardeşimize iş imkanı sunacaktır" dedi.
