Termessos’ta tarih gün yüzüne çıkıyor: Antik kentte ilk kazı başladı
KÜLTÜR SANAT 9.07.2025 10:24:33 0

Termessos’ta tarih gün yüzüne çıkıyor: Antik kentte ilk kazı başladı

Termessos’ta tarih gün yüzüne çıkıyor: Antik kentte ilk kazı başladı

Güllük Dağı’nın zirvesinde, doğayla tarihin iç içe geçtiği Termessos Antik Kenti’nde bu yıl ilk kez kazı çalışmaları başlatıldı. Kazıların bu yılki önceliği, etrafında geniş bloklar hâlinde dağılmış olan bir anıt mezar yapısının ayağa kaldırılması. Kazı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Koçak, "Hiç kazı yapılmamıştı, bize kısmet oldu. Şimdi elimizde bütün yapı taşları var, belgeleyerek ayağa kaldıracağız. Ziyaretçilere antik bir anıt mezarın neye benzediğini göstermek istiyoruz" dedi.
Termessos, bugün "Güllük" adını taşıyan Solymos Dağı’nın dorukları arasında, Anadolu’nun en eski halklarından Luwilerin soyundan gelen Solymler tarafından kurulmuş bir antik kent. M.Ö. 333 yılında Termessos’u kuşatmak isteyen Büyük İskender’in, kentin sarp coğrafyası ve güçlü savunma yapısıyla karşılaşınca saldırıya geçmeden geri çekildiği tarihi kaynaklarda yer alıyor.

Kuşların şehri, ağaçların gölgesi
Orman içerisinde konumlanan ve aynı adı taşıyan Güllük Dağı Milli Parkı sınırlarında yer alan Termessos, gerek florası gerekse yaban hayatı ile adeta bir açık hava müzesi ve botanik bahçesini andırıyor, sadece tarihi değil, ekolojik yönüyle de dikkat çekiyor. Antik kentte, kuş cıvıltıları eşliğinde dolaşmak mümkün. Ağaç gövdelerine yerleştirilen kuş yuvaları, doğayla iç içe arkeoloji deneyiminin bir parçası. Bu yıl alanda iki yavru tilkinin de doğaya bırakıldığı bildirildi.

Her köşesi bir kalıntı, her adımda bir hikâye
Güllük Dağı Milli Parkı’nın kalbinde bulunan antik kentin kalıntıları, Yenicekahve yakınındaki Hellenistik surlarla başlıyor. Tırmanışla ulaşılan kent içinde Hadrian Tapınağı, Gymnasium, agora, meclis binası, tiyatro, kanalizasyon şebekeleri ve lahitlerin yanı sıra sarnıçlar, kurucunun evi ve çeşitli tapınaklar da yer alıyor. Alketas’a ait olduğu düşünülen M.Ö. 319 tarihli anıt mezar, Termessos’un askeri kimliğine dair önemli izler taşıyor.

"Termessos kendini korumuş, bize düşen onu anlatmak"
Antalya Bilim Üniversitesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında, Termessos’ta geçtiğimiz Mayıs ayından itibaren ilk kez sistemli arkeolojik kazılar başladı. Çalışmaları yürüten Kazı Başkanı Antalya Bilim Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Koçak, bölgenin tarihî ve coğrafi önemine şu sözlerle dikkat çekti: "Termessos, Antalya’ya en yakın antik kentlerden biri, sadece 30 kilometre mesafede. Ama aynı zamanda çok iyi korunmuş durumda. Çünkü burası terk edildikten sonra hiçbir yerleşim görmemiş. Zaten 1960’larda Milli Park ilan edildikten sonra da koruma düzeyi en üst seviyeye ulaştı. Bugüne kadar burada hiç kazı yapılmamıştı. İlk kez biz başlıyoruz."
Koçak, Termessos’un askeri-stratejik konumunun tarihteki önemine de dikkat çekerek şöyle devam etti: "Burası Büyük İskender’in bile saldırmayı düşünmediği bir kent. Çünkü gerçekten bir kartal yuvası gibi. Etrafı sarp kayalıklarla çevrili. Boşluklara savunma duvarları inşa edilmiş. Kent, yüzyıllar boyunca neredeyse hiç saldırıya uğramamış. Ve buradaki halk savaşçı bir halk. Mezar yapılarında kalkanlar, zırhlar, mızraklar gibi savaş betimlemeleri görebiliyorsunuz."

Anıt mezar yeniden yükseliyor
Kazıların bu yılki önceliği, etrafında geniş bloklar hâlinde dağılmış olan bir anıt mezar yapısının ayağa kaldırılması. Doç. Dr. Koçak, kazı sürecine dair şu bilgileri verdi: "Bu mezar yüksek bir podyum üzerinde kurulmuş. İçinde birkaç tane mermer lahit vardı. Tüm yapı malzemeleri hâlâ yerinde, neredeyse yüzde 99’u elimizde. Biz taş tarlalarını oluşturduk, tüm blokları numaralandırarak belgeledik. Şimdi yapının çevresini açıyoruz. Kazıdan sonra bu mezarı tekrar ayağa kaldıracağız. Birçok insan antik dönemde anıt mezarların nasıl göründüğünü hayal edemiyor. Biz bunu somutlaştıracağız. Hem bilimsel olarak belgelenmiş bir yapı olacak hem de ziyaretçilere gerçek bir antik mezar deneyimi sunacağız."

Nekropol yolu, su yapıları ve hadrian kapısı gündemde
Kazılar sadece mezar yapısı ile sınırlı değil. Bu yıl içinde kazı ekibi, nekropol yolunda ve su yapılarında da restorasyon ve temizlik çalışmaları yapacak. Koçak, çalışmaları şu sözlerle anlattı: "Termessos, özellikle çok büyük nekropolleriyle bilinir. Ana nekropol yolumuz yaklaşık 400-500 metre uzunluğunda. Yolun iki yanında lahitler ve anıt mezarlar var. Bugün pek çoğu devrilmiş durumda. Podyumları onarıp, lahitleri tekrar yerlerine oturtacağız. Ayrıca iki adet su yapısında da çalışmalara başlayacağız. Bir diğer hedefimiz de Hadrian Kapısı. Roma İmparatoru Hadrian’a ithaf edilmiş bu yapı da çok önemli. Onun hemen arkasında da Anadolu’nun en görkemli tapınaklarından biri olan Artemis Tapınağı var. Milattan önce 2. yüzyılda yapılmış. Bu yıl orada da kazılara başlamayı planlıyoruz."

"Termessos dört mevsim güzel"
Doç. Dr. Mustafa Koçak, Termessos’un yılın her döneminde ziyaretçilerine farklı bir deneyim sunduğunu belirterek, sözlerini şu şekilde sonlandırdı: "Antalya’da hava 35-36 dereceyken burada 6-7 derece daha serin. Hafif rüzgâr var. Yazın biraz daha az ziyaretçi geliyor ama ilkbahar ve sonbaharda burası çok tercih ediliyor. Ağaçların gölgesinde yürüyüş yaparken her köşe başında bir kalıntıyla karşılaşıyorsunuz. Termessos, dört mevsim keşfedilmeyi bekleyen bir hazine."

Muş’ta uyuşturucu operasyonu: 2 tutuklama

Cizre’de 7 çocuk babasından haber alınamıyor

Uşak’taki orman yangınıyla ilgili 2 kişi gözaltına...

Eskişehir’de bıçaklı kavga: 14 yaşındaki çocuk yar...

Çorum’da çıkan yangında 3 bin dekar buğday tarlası...

Çorum’da iki otomobil çarpıştı: 4 yaralı

Ankara’da motosiklet otomobile çarptı: 1 yaralı

Kız arkadaşıyla yürürken kar maskeli şahıs tarafın...

Silivri’deki yangında bir kadın hayatını kaybetti:...

Marmaris’te otomobil evin bahçesine uçtu: 1 ölü, 4...

Kütahya-Uşak sınırındaki orman yangını kontrol alt...

Bayramiç’teki orman yangını kontrol altına alındı

Bayramiç’te orman yangını

Mersin’de polisle çatışan cinayet zanlısı öldürüld...

Kuzey Marmara Otoyolu’nda feci kaza: 2 kişi hayatı...

Palet yangını fabrikaya sıçradı: 4 işçi dumandan e...

Kazada yaralanan vatandaş, ambulans helikopterle A...

Silivri’de arazi yangını: 2 kişi yaralandı, itfaiy...

Sivas’ta trafik kazası: 2 kişi yaralandı

Gaziantep’te seyir halindeki otomobil alev aldı

Ayvalık’ta yerleşim sitesinin yanında zeytinlik ya...

Devasa alevler uluslararası yolu trafiğe kapattı

Kırklareli’nin Yündalan köyündeki orman yangını ko...

Alev alan halk otobüsü küle döndü

Kastamonu’da üç tekerlekli mopedin altında kalan s...

Yol verme kavgasında kamyon şoförüne satırla saldı...

Samsun’da kırmızı ışık ihlallerine karşı sıfır tol...

Kastamonu’da asfalt yüklü hafriyat kamyonu devrild...

Tarlada çalışan biçerdöverde korkutan yangın

Kırklareli’nde orman yangını: Köye yakın bir ev ya...

Otel sahibinin tutuklu eşi: "Yangın esnasında zorl...

Tırın çarptığı yaya hayatını kaybetti

Bingöl’deki orman yangını kontrol altına alındı

Muğla’da polis araçlarına zarar veren şahıs tutukl...

Aydın’da 95 bin TL’lik altın çalan çocuk bakıcısı ...

Kilis’te aranan 149 kişi yakalandı

Ayder Yaylası’nda ‘Sağlık Halkası’

Menteşe’de araçlar hurdaya döndü: 1 yaralı

Sinop’ta otomobil duvara çarptı: 1’i bebek 3 yaral...

Kırıkkale’de ot yangınında otomobil ve garaj zarar...

Araban’da 5 katlı bina inşaatının çatısında yangın...

Isparta’da 30 dönümlük tarla yanarak kül oldu

Konya’da jandarmadan uyuşturucu operasyonları

Burdur-Antalya Karayolu’nda iki otomobil çarpıştı:...

Alacaklı olduğu kişiyi bacağından vurup başında be...

Bursa’da korkutan anız yangını

Üniversiteye giden belediye otobüsü bariyerlere çı...

Kırıkkale’de otomobil takla attı: Aynı aileden 5 y...

Silivri’de konteynerde çıkan yangın tarlaya sıçrad...

Tarlada çıkan yangın ormana sıçradı: 6 dekar alan ...

Hapimag Sea Garden, Behruz Kuul’un ’Dönüşüm’üne ev...

Dünyanın en önemli tiyatro festivalinin açılışını ...

Hatay’da denizde akıntıya kapılan 2 gencin korku d...

Tartıştığı kişiyi bacağından vurup başında bekleye...

Kahta’da huzur denetimi yapıldı

Tekirdağ’da çıkan tarla yangını söndürüldü

Ankara’da derin dondurucuda cesedi bulunan bebeğin...

Halit Ergül’ün yönetim kurulu üyesi kızı: "Bu işle...

Uyuşturucu operasyonlarında 20 tutuklama

Tarihi Pınar Pazarı Panayırı 13 Temmuz’da kapıları...

Nasreddin Hoca göle maya çaldı, festival başladı

Gaziantep’te 3 DEAŞ üyesi yakalandı

Rüzgar çatıları uçurdu, 3 araç hasar gördü

Tokat’ta EYP davasında sanıklar suçlamaları reddet...

Antalyalı öğrenciler tarihi ilçe Ahlat’ı gezdi

Siirt’te takla atan otomobilin sürücüsü yaralandı

Diyarbakır’da otomobil köprüden düştü: 1 yaralı

39.5° / 25.9°

Muş’ta uyuşturucu operasyonu: 2 tutuklama

Cizre’de 7 çocuk babasından haber alınamıyor

Uşak’taki orman yangınıyla ilgili 2 kişi gözaltına alındı

Eskişehir’de bıçaklı kavga: 14 yaşındaki çocuk yaralandı

Çorum’da çıkan yangında 3 bin dekar buğday tarlası zarar gördü

Çorum’da iki otomobil çarpıştı: 4 yaralı

Ankara’da motosiklet otomobile çarptı: 1 yaralı

Kız arkadaşıyla yürürken kar maskeli şahıs tarafından bacağından vuruldu

Silivri’deki yangında bir kadın hayatını kaybetti: Kocası gözaltına alındı

Marmaris’te otomobil evin bahçesine uçtu: 1 ölü, 4 yaralı

Kütahya-Uşak sınırındaki orman yangını kontrol altına alındı

Bayramiç’teki orman yangını kontrol altına alındı

Bayramiç’te orman yangını

Mersin’de polisle çatışan cinayet zanlısı öldürüldü, 1 polis yaralandı

Kuzey Marmara Otoyolu’nda feci kaza: 2 kişi hayatını kaybetti

Palet yangını fabrikaya sıçradı: 4 işçi dumandan etkilendi

Silivri’de arazi yangını: 2 kişi yaralandı, itfaiye aracı yandı

Sivas’ta trafik kazası: 2 kişi yaralandı

Gaziantep’te seyir halindeki otomobil alev aldı

Ayvalık’ta yerleşim sitesinin yanında zeytinlik yangını