Sivas’ta 35 yıldır dizgicilik mesleğini sürdüren Abdulkadir Kocatürk, teknolojinin gelişmesiyle dizgi sürecinin kolaylaştığını ancak aşırı sabır istediği için bu mesleğe olan ilginin giderek azaldığını söyledi.
Kitap, dergi ya da broşür gibi yayınların sayfa düzenini ve metin yerleşimini hazırlama işi olarak bilinen dizgicilik, teknolojiye yenilen meslekler arasında yerini aldı. 1980’li yıllarda bir kitabın harf dizilmesi aylar sürerken, şimdi aynı işlem birkaç günde tamamlanabiliyor. Eskiden sınırlı sayıda yazı karakteri kullanılırken bugün yüzlerce font seçeneği bulunuyor. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlük matbaasında çalışan 57 yaşındaki Abdulkadir Kocatürk, 35 yıldır dizgicilik mesleğini sürdürüyor. Harf dizgiciliğinden bilgisayar destekli dizgiye geçiş sürecini anlatan Kocatürk, gençlerin sabırsız oluşunun mesleğin geleceğini tehdit ettiğini ifade etti. Artık dizgi öğrenmek isteyen çırak bulamadıklarını söyleyen dizgi ustası, dizgiciliğin unutulmaya yüz tuttuğunu söyledi.
"Gençler dizgiyi duyar duymaz vazgeçiyor"
Dizgicilik mesleğini icra edecek çırak bulamadıklarını söyleyen Abdulkadir Kocatürk, "Yaklaşık otuz beş yıldır bu mesleği yapıyorum. Dizgiciliği bilgisayarda yapmak daha kolay çünkü sayfa tasarımı, grafik ve yazı karakterlerini bilgisayar teknolojisinin gelişmesiyle daha rahat kullanabiliyoruz. Üç yüz sayfalık bir kitap, 80’li yıllarda harf dizisi ile yapıldığı zaman dizinin bitmesi 2-3 ay sürerdi. Şimdi ise bilgisayar ortamında 2-3 günde bitirilebiliyor ve hata oranı çok düşük oluyor. Bizim işimiz uzun süreli sabır isteyen bir iş. 300-400 Sayfalık bir kitabı hazırlarken insanlar sıkılıyor. Gençler dizgi yerine grafik tasarım dediğimiz bilgisayarda tasarım yapma işine yöneliyor. Artık insanların dizgiye olan ilgisi azaldı, bilhassa gençlerin hiç ilgisi yok. Yetiştirmek için eleman aradığımızda dizgiyi duyunca insanlar vazgeçiyor. İstek olmadığı için çırak yetiştirme imkânı şu anda yok" diye konuştu.
"1’nci sayfada yaptığı çalışmanın kalitesini 100’ncü sayfada koruyamıyorlar"
Artık insanların sabır istemeyen işlere yöneldiklerini ifade eden Kocatürk, "İnsanlar artık sabırsız bir yapıda olduğundan, uzun süre bir işin içerisinde oyalanmayı istemiyor. Bir sayfalık grafik tasarım çalışmasını 1-2 saate yapıp çıkıyorlar ama bir kitabın içine girdiği zaman durum çok farklı oluyor. Sabırları olmadığı içinde dizgi işine yönelmiyorlar. Harf diziminde Times New Roman, Arial gibi standart karakterler vardır. Sabit karakterler 15-20 adetten fazla değildi. Ama şimdi yüzlerce karakter var. İstediğimiz kitabı, istediğimiz formatta, yazı karakterinde ve puntoda yazabiliyoruz. Ancak harf dizgisinde hem yazı karakterine hem de yazı büyüklüğü puntosunun standart olmasından ötürü bu iş daha zor oluyordu. Şimdi ise bilgisayar ortamında hem karakterin fazla olması hem de karakterin büyüklüğünü ayarlayabilmemiz daha kolay oluyor. İnsan sabırsız olduğu zaman onlarca yüzlerce sayfanın içinden çıkamaz. Gençlerde gördüğümüz en büyük eksiklikte bu zaten. Kitaba başlıyor. Ben bu işi yapacağım, diyor. 1. sayfada yaptığı çalışmayla 100.sayfada yaptığı çalışma çok farklı oluyor. 1. sayfada yapmış olduğu çalışmanın kalitesini 100.sayfada koruyamıyor" dedi.
