Karaz, Pulur ve Güzelova’da kültürel birlikteliğin ülkemizdeki varlığının izleri var
KÜLTÜR SANAT 8.06.2025 09:57:31 0

Karaz, Pulur ve Güzelova’da kültürel birlikteliğin ülkemizdeki varlığının izleri var

Karaz, Pulur ve Güzelova’da kültürel birlikteliğin ülkemizdeki varlığının izleri var

Kafkas Dağlarından Doğu Akdeniz kıyılarına, Hazar kıyılarından Orta Anadolu düzlüklerine kadar uzanan "Karaz Kültürü", geçmişin izlerini arayan araştırmacılar için unutulmaz ipuçları veriyor.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı, Cumhuriyetin kuruluş sonrası yıllarda, yurtdışında eğitimlerini tamamlayıp yurda dönen genç araştırmacıların ilerde ülkemiz arkeolojisini şekillendirecek en önemli kişiler olduğunu hatırlatarak, "Bu çerçevede ülkemizin doğusunda da ilk arkeolojik kazılar başlatılır. Bu kazılar için öncelikle tercih edilen yöre Erzurum’dur. Kafkasya - İran ve Karadeniz bölgeleri arasındaki özel stratejik konumu nedeniyle her dönemde kültürlerin ve insan topluluklarının geçiş güzergâhı olması o dönemde de çalışmaların bu topraklarda başlatılmasında etkili neden olmuş olmalıdır. Bu kazılar 1940 ve 1960 lı yılların başlarında gerçekleştirilir. Bu kazıların en erkeni 1942 yazının Temmuz ayında o dönemdeki ismi Karaz bu günkü ismi Kahramanlar olan köyle iç içe olan höyükte gerçekleştirilir. Karaz Höyük Erzurum’un 16 km. kuzeybatısında, 200 m. çapında 16 m. yüksekliğinde orta büyüklükte bir höyüktür. Bu ilk çalışma, bölgenin arkeolojik potansiyelini anlamaya yönelik olarak sondaj şeklinde ve bir hafta süren kısa bir ön çalışmadır. Bu sondaj çalışmaları beklentilerle paralel sonuçlar ortaya koymuş olmalı ki 1944 yılında yine Karaz Höyüğünde daha uzun süreli ve geniş çaplı kazı çalışmaları gerçekleştirilir. Bu çalışmalar Temmuz-Ekim ayları arasında yaklaşık 4 ay devam eder. Karaz kazıları Anadolu arkeolojisi ve kültür tarihi açısından çok çarpıcı sonuçlar ortaya koyar" dedi.
Güzelova, Pulur ve Karaz’da geçmişin izleri
1950’li yıllarda Erzurum topraklarında arkeolojik araştırmalar durma noktasına geldiğini ve bu dönem dünya genelinde de II. Dünya savaşı sonrası olduğu için büyük sıkıntıların yaşandığını, 1960’lı yıllarda Türk Tarih Kurumu tarafından bölgede iki yeni proje başlatıldığını ifade eden Işıklı, sözlerini şöyle sürdürdü "Yaklaşık 15 yıl sonra Erzurum yöresinde arkeolojik kazılar tekrar başlar Karaz kazılarından sonra Erzurum Ovası’nda kazısı yapılan ikinci höyük Pulur Höyüğüdür. 1960 yazında iki ay devam eden Pulur Höyüğü kazılarını yine Türk Tarih Kurumu adına Hamit Zübeyr Koşay yürütür. Bu projede Koşay’ın yanında Avusturyalı Assurolog Harman Vary de yer alır. Koşay-Vary ikilisi Pulur’dan sonra Güzelova’da da birlikte çalışacaklardır. Pulur Höyüğü de, Erzurum’un yaklaşık 16 km. batısında, Aziziye (Ilıca) ilçesi sınırları içerisinde kalan bu günkü ismi Ömertepe olan köy ile iç içedir. 17 metre yüksekliği 250x150 metre boyutları ile Pulur Höyüğü de orta ölçekli bir höyüktür. Karaz Höyük kazıları gibi Pulur Höyükte yürütülen kazılar da bölge ve Yakındoğu arkeolojisi ve tarih öncesi için bir dizi çok önemli sonuç ortaya koymuştur. Hamit Zübeyr Koşay başkanlığında Türk Tarih Kurumu’nun Erzurum Ovası’ndaki kazı projelerinin sonuncusu 1961 yılında gerçekleştirilir. Pulur çalışmalarını izleyen bu kazı çalışması Erzurum ilinin yaklaşık 15 km. kuzeydoğusunda, Dumlu ilçesi sınırları içerisinde kalan Güzelova Höyüğünde gerçekleştirilir. Höyük bu günkü ismi Tufanç olan köy ile iç içedir. Güzelova’daki kazılar da ilk iki proje gibi çok kısa süreli kazılardır 1961 yazının Ağustos ve Eylül aylarında gerçekleştirilir. Güzelova’da yürütülen kazılar da Karaz ve Pulur’dakiler gibi çok önemli sonuçlar ortaya koyar."
"Kültürel birlikteliğin ülkemizdeki varlığı"
Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin dağlık, iklim ve çevre koşulları açısından zorlu Doğu Anadolu topraklarındaki ilk arkeolojik projeleri olan Karaz, Pulur ve Güzelova höyükleri gerçekleştirildikleri dönem koşulları göz önüne alındığında takdire şayan ve olağan üstü projeler olduğunu vurgulayan, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı " Günümüzde dahi arkeolojik projelerin gerçekleştirilmesindeki zorluklar dikkate alındığında bu durum daha net anlaşılacaktır. Ülke topraklarının her bir noktasındaki kültürel ve arkeolojik değerlere önem verme ve onları sahiplenme durumu da ayrıca takdir edilmesi gereken bir durumdur. Aynı zamanda bu üç kazının yayınları kısa süre içerisinde yapılarak bilim dünyası ile paylaşılmıştır. Bu yayınlarla ilgili önemli bir ayrıntı bunların Türk Tarih Kurumu ve o dönemde henüz yeni kurulmuş olan Atatürk Üniversitesinin ortak yayınları olmasıdır. O tarihlerde henüz bünyesinde arkeoloji bölümü dahi bulunmayan Atatürk Üniversite’nin bu tür bir proje imza atmış olması sahip olduğu geniş ve derin vizyonun açık bir göstergesidir. Bölgemizin ve ülkemizin en erken arkeolojik kazıları olma özelliğine de sahip bu üç kazı Yakındoğu ve Anadolu arkeolojisi açısından çok önemli sonuçlar ortaya koymuştur. Bunların başında bu günkü politik sınırları aşan çok büyük bir kültürel birlikteliğin ülkemizdeki varlığının ilk kez bu kazılarla kanıtlanmış olması gelmektedir." diye konuştu.

Kahramanmaraş’ta trafik kazası güvenlik kamerasınd...

Edirne’de tekmeli yumruklu kavga kamerada

’Kamu görevlisiyim’ diyerek 1,5 milyon lira doland...

Edirne’de seyir halindeki otomobil alev alev yandı...

Komandolar Hasan Dağı’nda yangına karşı teyakkuzda...

Beton mikserinin altında kalan motosikletteki kadı...

Gazipaşa’da yangınla mücadele eden vatandaş, su ta...

"Çanakkale Savaşları Mobil Müzesi" Bulanık’ta ziya...

İsale hattı yine patladı

İzmir’de motosiklet ile traktör çarpıştı: 1 ağır y...

Ankara’daki orman yangını dron ile görüntülendi

Orman yangını söndürme çalışmasına Türkeli’den des...

Bilecik’te görev tamam sıra Karabük’te

Pakistan’daki muson yağmurlarında can kaybı 266’ya...

Kavaklıdere ilçe merkezindeki yangın büyümeden kon...

Tarlaya devrilen otomobildeki 3 kişi yaralandı

Hırsızlık şüphelilerinin yakınları market görevlil...

Gelibolu’da tarım arazisinde yangın

Malatya’da bahçe yangını

Aydınlatma direğine çarpan Tofaş ikiye bölündü: 1 ...

KapıkayaFest’te jandarma standına yoğun ilgi

Eşiyle yaptığı görüntülü görüşme hayatını kurtardı...

Dur ihtarına uymayan motosikletli polise çarptı

Şanlıurfa’da devrilen araç alev alev yandı

İnşaatın 4’üncü katından düşen işçi öldü

Park halindeki araca çarpıp kaçtı: O anlar kamerad...

Husumetlilerin silahlı kavgası kanlı bitti: 1 yara...

Ankara’da ormanlık alanda yangın çıktı

Eskişehir Ticaret İl Müdürlüğü’nün temmuz ayı dene...

Karaman’da 23 yaşındaki genç nehirde boğuldu

Antalya’da ormanlık alanda yangın paniği

Bozcaada’da Aya Paraskevi Günü ayini

9. Çalı Köy Filmleri Festivali başladı

Köşk’ten 38 genç, Çanakkale Kültür ve Tarih Kampı’...

JASAT 20 yıl 11 ay hapis cezası bulunan firariyi y...

Mersin’de anne-kız tabanca ile vurularak öldürüldü...

Hemşire Sevcan’ın ölüme gittiği anların görüntüler...

Saman balyası yangını ormana sıçradı

Ev alevler içinde kaldı, uyuyakalan ev sahibini çe...

Ardahan’da kamyonet ile otomobil çarpıştı: 1 yaral...

Kontrolden çıkan motorlu bisiklet bir işyerinin du...

Mersin’deki orman yangını nedeniyle 4 mahalle boşa...

Kayseri’de ilginç kaza: Sürücü araçtan atlayarak k...

Çocuklar arasındaki kavgaya silahla müdahale eden ...

Çatı katını alevler sardı: Mahsur kalan 2 kişi kur...

Bursa’da hafif ticari araç ile otomobil çarpıştı; ...

Görüntüler yürekleri sızlatmıştı, yasal işlem başl...

Yüksek sesle müzik dinleyen çocukları attığı şişey...

Mide şikayetiyle geldi, akciğer kanserinden kurtul...

Tayland-Kamboçya çatışmasında ölü sayısı 32’ye yük...

Gaziantep’te tarihi eser kaçakçılığı operasyonu: 1...

En iyi tarhanayı jüriye beğendirmek için yarıştıla...

Samsun’da 9 yıl 7 ay hapis cezası ile aranan şahıs...

Semt pazarındaki yer anlaşmazlığı kavgasında yaral...

7 hektarlık alanın zarar gördüğü yangında 3 bin he...

Tekstil mağazasındaki yangın, faciaya dönüşmeden s...

1 ton kaçak orman ürünü ele geçirildi

Sinop’ta anız yangını: 60 balya saman kül oldu

Elazığ’da ev yangını

Meteorolojiden sıcaklık uyarısı

Koleksiyoner Kara, müze kurmak istiyor

Malatya’da köprü çöktü: 1 yaralı

Mardin’de otluk alanda çıkan yangın söndürüldü

Çine’de 126 şahıs sorgulandı

Emniyet şeridine geçen hafif ticari araca çarpıp t...

Elazığ’da trafik kazası: 1 yaralı

Traktör sürücüleri bilgilendirildi

42.9° / 29.2°

Kahramanmaraş’ta trafik kazası güvenlik kamerasında

Edirne’de tekmeli yumruklu kavga kamerada

’Kamu görevlisiyim’ diyerek 1,5 milyon lira dolandıran şüpheliyi kolundaki dövme ele verdi

Edirne’de seyir halindeki otomobil alev alev yandı

Komandolar Hasan Dağı’nda yangına karşı teyakkuzda

Beton mikserinin altında kalan motosikletteki kadın öldü, oğlu yaralandı

Gazipaşa’da yangınla mücadele eden vatandaş, su tankerinin altında kaldı

İsale hattı yine patladı

İzmir’de motosiklet ile traktör çarpıştı: 1 ağır yaralı

Ankara’daki orman yangını dron ile görüntülendi

Orman yangını söndürme çalışmasına Türkeli’den destek

Bilecik’te görev tamam sıra Karabük’te

Pakistan’daki muson yağmurlarında can kaybı 266’ya yükseldi

Kavaklıdere ilçe merkezindeki yangın büyümeden kontrol altına alındı

Tarlaya devrilen otomobildeki 3 kişi yaralandı

Hırsızlık şüphelilerinin yakınları market görevlilerini darp edip kaçtı: 3 yaralı

Gelibolu’da tarım arazisinde yangın

Malatya’da bahçe yangını

Aydınlatma direğine çarpan Tofaş ikiye bölündü: 1 yaralı

Eşiyle yaptığı görüntülü görüşme hayatını kurtardı