Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Gıda Güvenliği Denetim Uzmanı Gıda Mühendisi Nurten Sırma, ABD’de "Salmonella" bulaşısı nedeniyle kabak çekirdeğinin, Almanya’da ise "Bacillus cereus" bulaşması yüzünden toz zencefilin "sağlık riski" kapsamında toplatılması kararının, gıda güvenliğinin önemini ortaya koyduğunu söyledi.
Sırma, salmonella bakterisinin kümes hayvanlarının bağırsaklarında olduğunu ve kesimhanelerden kanalizasyona, toprağa ve bir yolla tarımsal ürünlere bulaşabildiğini belirtti.
Salmonellanın gıda kaynaklı zehirlenmelerin ana sebebi olduğuna dikkati çeken Sırma, "Çok bulaşı kaynağı olsa da en çok kümes hayvanlarının bağırsak florası ve dışkısı vasıtası ile bulaşıyor. Kötü kesimhane şartları ve eksik hijyen uygulamaları kirli sular ile bulaşıyor. Beraberinde kuşlar, biyolojik katılar, toprak, geviş getirenler, yaban hayatı ile de doğaya tarlaya bulaşıyor. Kesimhanelerde, yanlış işlemlerden derisine, ete bulaşabiliyor. Mezbahalar ve kesimhanelerdeki sular vasıtasıyla toprağa bulaşıyor. Buradan da tarımsal ürünlere geçebiliyor" dedi.
Salmonellanın olmadığı bir hayatın mümkün olmadığını vurgulayan Sırma, şöyle konuştu:
"Belirli bir limitin üzerine çıkarsa, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ciddi sorunlara yol açıyor. ABD’de firma bunu tespit etmiş kabak çekirdeklerinde. Organik pazar adına satılan ürün. Geri çağırma işlemi yapmış. Almanya’da da bir Türk baharatçısının marketlerde satılan toz zencefilinde bacillus cereus bulundu. Zencefil de tarım kökenli bir ürün. Bacillus cereus, tabiatta doğal olarak bulunan bir bakteri. Burada da firma geri çağırma yaptı."
"Türkiye’de ’geri çağırma’ fikri uzak ve neredeyse uygulanmıyor"
Bu iki olayın üst üste gelmesiyle "gıda güvenliği" konusunun tekrar önemli hale geldiğini ve konuşulmaya başlandığını dile getiren Sırma, "Geri çağırma yapabilecek güçlü bir sisteme sahip olmak güzel ama bunu neden fabrikada tespit edemedin. Fabrika da tespit edilmeli. Ürünleri öncesinde tüketenler ne olacak? Geri çağırma aslında kötü algılanıyor ama dünyada öyle değil. Firma geri çağırarak aslında şunu söylüyor; ’benim o kadar güçlü bir gıda güvenliği sistemim var ki filmi başa sarabiliyorum ve ürünü geri çağırabiliyorum.’ Türkiye’de gıda anlamında geri çağırma eylemini hangi firma yapıyor? Ya da hangi markalar geri çağırma yaptı" diye konuştu.
Sırma, Türkiye’de geri çağırmanın olmamasının hatasız üretim var anlamına gelmediğini belirterek, "Mesela salmonella kaynaklı zehirlenmeler çok oluyor ülkemizde. Market reyonunda, satışta bile fark etse firma, filmi başa sarmalı. Başarılı sistemi olmayan firmalar bunu yapamıyorlar. Çünkü ürünü hangi markete, bakkala, köye ulaştı izlenebilirlik anlamında zor takip edebiliyor. Gıda güvenliği konusu ve izlenebilirlik bu yüzden çok önemli" dedi.
