Çocuklarda dijital bağımlılığı önlemenin pratik yolları
SAĞLIK 10.07.2025 10:02:50 0

Çocuklarda dijital bağımlılığı önlemenin pratik yolları

Çocuklarda dijital bağımlılığı önlemenin pratik yolları

Günümüzde hem sosyal çevrenin etkisi hem de teknolojik aletlere rahatça ulaşılması çocuklarda da ekran maruziyetini artırıyor. "Bu durum çocuklarda bazı sorunlara neden olabiliyor" diyen Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Çolakoğlu, uzun süreli ekran kullanımının çocuklara etkileri hakkında uyarılarda bulundu.
Yaş ve gelişim düzeyine uygun süre ve içeriklerle geçen ekran sürelerinin pozitif etkileri çocuklarda görülürken; uygun sürede kullanılmayan ekranın birçok negatif etkisi olabiliyor. Medicana International İstanbul Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Çolakoğlu, "Bu negatif etkiler, çocukların farklı yaş gruplarında dijital bağımlılık geliştirmesine sebep olabilir. Dijital bağımlılık çocukların sosyal olarak soyutlama, dikkat ve odaklanma sorunları, duygu düzenleme sorunları (yüksek düzeyde öfke ve gerginlik gibi), uyku ve beslenme sorunları yaşamasına sebep olabilir" açıklaması yaptı.
2 yaş öncesinde çocuklara ekran kullandırılmamalı
Öncelikle teknoloji kullanımını tamamen kısıtlamanın günümüz dünyasında gerçekçi ve işlevsel olmadığını belirten Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Çolakoğlu, "Dolayısıyla teknolojinin olumlu yönlerinden çocuklarımızın faydalanması belirli sınırlandırmalarla sağlanabilir. Bu bağlamda sınırlar değerlendirildiğinde, 2 yaşından önce çocukların ekran kullanımını onaylamamalıyız. Bu yaş çocukların oyunlarla, iletişimle gelişimlerinin desteklenmesi gereken çok önemli bir dönem. 2-6 yaş arasında ise ekran kullanımını belirli sınırlar içerisinde onaylayabiliriz. Bu dönemde çocukların ekran kullanım süresinin günde 1 saati geçmediğinden emin olmak önemlidir" dedi.
Yemek esnasında ekran kullanımı yapılmamalı
2-6 yaş döneminde çocuğun kendine ait bir tablet/telefon/bilgisayarı olmasından ziyade ortak kullanılan bir cihaz ile ekran kullanımını gerçekleştirmesi gerektiğine değinen Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Çolakoğlu şunları söyledi:
"Ebeveyn gözetiminde ekran kullanımı sağlanmalıdır. Kullanım yeri olarak hem ekran bağımlılığı riskini azaltmak hem de içerik kontrolünü sağlayabilmek için çocukların bu cihazları odalarında değil, oturma odası gibi ailecek vakit geçirilen yerlerde kullanılması, yemek eşliğinde ise kullanılmaması önerilebilir. Ek olarak, çocuklarla evde oynadığımız diğer oyunlar esnasında televizyonun açık olmaması, çocuğun odasında bir televizyonun bulunmaması ekran süresini kısıtlayabilmek için önemli adımlardır. 6 yaşın üzerindeki çocuklar için ekran süresine sınırlandırma getirirken bir "Aile medya planlaması" programı yapmak faydalı olabilir. Bu yaş grubu çocukların gün içerisinde ihtiyacı olan uyku saati, okulda geçirdiği saat, okul sonrası aile zamanı, ödev, kişisel bakım, hobi vb. Saatleri belirleyip geriye kalan süre içerisinde yaşına uygun bir şekilde günlük ekran süresi belirlemek hem çocuğun kendi günü içerisindeki kontrolünü kendisine verebilmek açısından hem de oradaki sınırlandırmayı beraber yapabilmek açısından kolaylaştırıcı bir yol olabilir."
Teknoloji kullanımında çocuklarınızla ortak kararlar alın
Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Çolakoğlu, şunları söyledi:
"Tüm bu süreçler içerisinde, teknoloji kullanımı başladığı andan itibaren çocuğu yaşına uygun bir biçimde gizlilik ve kendini koruma konusunda bilinçlendirerek; koruyarak gözetimde tutmak önemlidir. Ekran kullanım süresinde de maruz kalınan içerik konusunda da anne - babaların ortak tutumları çocukların teknolojiyle olan ilişkilerinde özellikle ilk adımlarını daha sağlıklı atabilmesini sağlayabilir. Dolayısıyla ebeveynler olarak ortak bir tutum içerisinde ve çocuğun isteklerini, ihtiyaçlarını da görerek, çocuğu da dâhil ederek ortak kararlarla bu ilk adımlar atılabilir."
Çocuğunuza ‘yasak’ kelimesini kullanmayın
Çocukların içerik izleyebileceği yaygın kullanılan platformlarda yaş sınırlaması konulması gerektiğine dikkat çeken Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Çolakoğlu, "Bazen çocuklar o dönemde çok popüler olan dizi, film veya oyunları yaşına uygun olmamasına rağmen duyup merak edebilirler. Bu durumda eğer ki henüz izlemediyse, bunun yaşına uygun olmadığını ona açıklamak gerekir. Her zaman çocuğa bir şeyi neden yapmaması gerektiğini açıklamak kolay olmayabilir. Bu noktada ‘Yasak’ kelimesi kullanmadan, ona rol model olarak ve izlememesinin gerekçesini yaşına uygun bir şekilde açıklayarak bu içerikleri izlemesini önleyebiliriz. Yanlarında bu tarz içerikleri izlememek, oynamamak ve şiddet içeren içeriklere karşı net bir duruş sergilemek bu noktada önemlidir. Eğer çocuğunuzun yaşına uygun olmayan, şiddet vb. içerikli oyunları oynadığını gördüyseniz bu konuyu, ‘Şöyle bir oyun duydum, bazı çocuklar oynuyormuş. Sen de bunu oynadın mı? Gördün mü? Benim gördüğüm kadarıyla oyunda bir yaş sınırı var, o yüzden senin güvenliğin konusunda endişelendim. Biliyorsun, online oyun bile olsa kimsenin kimseye şiddet uygulamaya hakkı yoktur’ gibi bilgilendirici bir konuşmayla çocuğun size açılmasını teşvik ederken iletişiminizi de güçlendirebilirsiniz" diye konuştu.

Çankırı’daki orman yangını havadan görüntülendi

Bolu’daki otel yangını davasında müşteki avukatınd...

Aksaray’da bıçaklı kavga: 1 yaralı

Balkonda kahve içerken üzerine ağaç devrildi

Otomobilin çarptığı genç kız hayatını kaybetti, sü...

Tunceli’de iki otomobil kafa kafaya çarpıştı: 1 ya...

Çankırı’daki orman yangınına ekiplerin müdahalesi ...

Mardin’de bıçaklı kavga: 1 ölü, 1 yaralı

Konya’da zincirleme kaza: 1 yaralı

Otel sahibinin çapraz sorgusunda tartışma çıktı: D...

Denizde boğulma tehlikesi geçiren 2 kişi kurtarıld...

Üvey oğlunu göğsünden bıçakladı

Çankırı’da orman yangını

Öğrencilerini istismar ettiği iddia edilen öğretme...

Otoyolda otobüs alev alev yandı

Mahalle sakinlerinden alevlere karşı insan zinciri...

Kırşehir’de bahçe sulama kavgası kanlı bitti: Komş...

Forkliftin altında kalan 16 yaşındaki sürücü hayat...

Üç şahsın çıkardığı iddia edilen yangında bin metr...

Amasya’da yanan 500 dönümlük alan havadan görüntül...

Malatya’da depo yangını

Başakşehir’de boşanma aşamasındaki eşini öldüren z...

Minibüsle çarpışan otomobil ikiye bölündü: 11 yara...

Sinop’ta yolcu otobüsünde uyuşturucu ele geçirildi...

Sinop’ta düzensiz göçmen denetimi

Otoyolda tıra çarpan otomobil hurdaya döndü: 2 yar...

Malatya’da kontrolden çıkan araç refüje çarptı: 3 ...

Uyuşturucu operasyonunda 2 kişi tutuklandı

Kontrolden çıkan kamyon uçuruma düştü: 1 ölü

Aydın’da 10 gündür kayıp Sahra’yı polis buldu

Yalova’da denizde boğulma tehlikesi geçiren çocuğu...

Sahte altın şebekesi İzmir polisine yakalandı

Zabıta’dan eksik tartıya geçit yok

Depo yangını korkuttu

Malatya’da uyuşturucu operasyonu: 10 tutuklama

Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel yangını dav...

Tofaş’la çarpışıp ikiye katlanan motosikletin sürü...

Atık tekstil malzemeleri alev alev yandı

Mardin’de mobilya deposunda yangın paniğe neden ol...

Samsun’da 3’ü çocuk 4 kişi boğulma tehlikesi geçir...

Bilecik’te bir başka orman yangını daha çıktı

Kavga sırasında üzerinden araçla 3 kez geçtiği akr...

Yunanistan’ın Oropos bölgesinde orman yangını

Dalaman açıklarında teknede yaralanan vatandaşın t...

Kastamonu, Sinop ve Çankırı, turizm master planıyl...

Sinop’ta kano ile sürüklendikleri denizin ortasınd...

Çorlu’da trafik kazası: 1’i ağır 3 yaralı

Mardin’de 8 yıllık husumet barışla sonuçlandı

Otomobille çarpışan elektrikli bisikletli çocuk ya...

Tamir için çıktığı çatıdan düştü

Bursa’da tekstil atölyesinin çatı katında yangın

Samsun’da hafif ticari araç otomobille çarpıştı: 1...

Minibüsün altında kalan yaşlı adam ağır yaralandı

Ordu’da silah imal ve ticareti yapan 3 şüpheli yak...

Sivas’ta atık malzemeler alev aldı, dumanı gökyüzü...

Uzmanı uyardı: Ani stres kalbinizi kırabilir

Adnan Menderes Müzesi kapatıldı

Teknik Meslek Yüksekokulundan Muharrem ayına özel ...

Bakan Ersoy, Ulubey Kanyonu ve Blaundus Antik Kent...

Kayseri’de aranan 24 kişi yakalandı

Çine’deki alevlerin etrafı çevrildi

10 yıldır devam eden aşure ikramı bu yıl da sürdü

Polis kalkanını yumruklayan Marmaris Belediye Başk...

Bursa’nın popüler eğlence sokağında birçok işletme...

Köpek dövüştüren çocuklar yakalandı

Turgutlu Derbent’teki yangın büyümeden söndürüldü

Uşak’ta 3 uyuşturucu taciri tutuklandı

Karabük’te beton mikseri devrildi: 2 yaralı

41.3° / 28.3°

Çankırı’daki orman yangını havadan görüntülendi

Bolu’daki otel yangını davasında müşteki avukatından otel denetçilerine tepki

Aksaray’da bıçaklı kavga: 1 yaralı

Balkonda kahve içerken üzerine ağaç devrildi

Otomobilin çarptığı genç kız hayatını kaybetti, sürücü aracı bırakıp kaçtı

Tunceli’de iki otomobil kafa kafaya çarpıştı: 1 yaralı

Çankırı’daki orman yangınına ekiplerin müdahalesi sürüyor

Mardin’de bıçaklı kavga: 1 ölü, 1 yaralı

Konya’da zincirleme kaza: 1 yaralı

Otel sahibinin çapraz sorgusunda tartışma çıktı: Duruşma yarıda kesildi

Denizde boğulma tehlikesi geçiren 2 kişi kurtarıldı, 1 kişi kayboldu

Üvey oğlunu göğsünden bıçakladı

Çankırı’da orman yangını

Öğrencilerini istismar ettiği iddia edilen öğretmen hakim karşısında: "Sonunuz Narin gibi olur" diye tehdit etmiş

Otoyolda otobüs alev alev yandı

Mahalle sakinlerinden alevlere karşı insan zinciri

Kırşehir’de bahçe sulama kavgası kanlı bitti: Komşusunu öldürüp, eşini yaraladı

Forkliftin altında kalan 16 yaşındaki sürücü hayatını kaybetti

Üç şahsın çıkardığı iddia edilen yangında bin metrekare alan kül oldu

Amasya’da yanan 500 dönümlük alan havadan görüntülendi