Akdeniz Üniversitesi Coğrafi İşaretler Uygulama ve Araştırma Merkezi (AciMER), Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ile Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜciTA) iş birliğiyle düzenlenen "Antalya Coğrafi İşaretler Zirvesi", 8-9 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirildi.
Akdeniz Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen 2 bölüm ve 7 oturumdan oluşan zirvede toplam 41 bildiri sunuldu. Zirvenin ilk bölümünde "Coğrafi İşaretler ve Türkiye" konusu ele alındı. Bu bölümde, Türkiye’de verilen coğrafi işaret tescillerinin çoğunluğunun üretici olmayan kurumlarca alındığı, üreticilerin sisteme yeterince dahil olamadığı ve bunun sistemin işlerliğini olumsuz etkilediği vurgulandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 21 Kasım 2019’da sonuçlanan III. Tarım ve Orman Şûrası’nda dile getirdiği "coğrafi işaret yönetişimi ve denetimi" konusundaki mevzuat değişikliğinin halen yapılmadığı belirtildi. Katılımcılar, bu durumun tescillerin hem ulusal hem de AB düzeyinde yeterli katma değeri oluşturamamasına neden olduğunu ifade etti.
Zirvede ayrıca, hızlı ve denetimsiz tescil süreçlerinin coğrafi işaretlerin itibarını zedelediği görüşü öne çıktı. Bu çerçevede, mevcut yapının yetersiz olduğu vurgulanarak Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan bağımsız bir "Türkiye Coğrafi İşaretler Enstitüsü"nün kurulması önerildi.
Zirvenin ikinci bölümünde ise "Antalya ve Coğrafi İşaretler" konusu ele alındı. Antalya’nın yüksek coğrafi işaret potansiyeline rağmen yalnızca 19 ürüne tescil alabilmiş olması dikkat çekti. Bu performansın hem Türkiye ortalamasının hem de diğer Akdeniz kentlerinin gerisinde kaldığı ifade edildi.
Antalya’nın turizmdeki güçlü konumunun, gastronomiyle desteklenmesi gerektiği belirtilerek, yemeklere yönelik yalnızca 5 ürünün tescilli olduğu ve bu sayının hızla artırılması gerektiği kaydedildi. Bu çerçevede, Aralık 2024’te faaliyete geçen ve Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü, Antalya Valiliği ve ATSO tarafından desteklenen "Antalya Gastronomi Platformu"nun önemine dikkat çekildi.
Zirvede, Antalya’daki tüm kurum ve kuruluşların bu çalışmalara destek vermesiyle "Coğrafi İşaretlerde Antalya Seferberliği"nin başlatılması ve Türkiye’ye örnek olacak bir "Antalya Modeli"nin oluşturulması kararlaştırıldı.
